Doorbreek lastig gedrag!


‘Personeel is de motor van je organisatie’. Precies en het zijn ook gewoon mensen. Met soms lastig gedrag of patronen, die zich steeds herhalen:

‘Mijn kind is ziek, ik weet niet of ik het morgen af heb hoor…’ (excuus)

‘Hoe kan ik dat nou op tijd bij je aanleveren, als ik de kwartaalcijfers niet op tijd krijg!’ (aanklacht)

‘Ik heb gisteren mijn favoriete sportavond gecancelled om voor jou dit rapport af te hebben….’ (martelaar)

Herken je de bovenstaande reacties? Je herkent misschien ook wel een houding die je zelf soms inneemt…!

Maak je dit af en toe mee met een medewerker dan is dat nog geen drama. Blijft dit herhaaldelijk voorkomen en je gaat hier niet adequaat mee om, dan vormt dit gedrag een bron van ergernis voor jezelf en voor collega’s en heeft het gedrag een nadelig effect op het resultaat. Bovendien word je er zo moe van….

Herken dit gedrag en buig om!

De houding van respectievelijk Slachtoffer, Aanklager en Redder zijn afkomstig uit de ‘Transactionele Analyse’. Een model waarbij je eenvoudig ‘ongezonde’ relaties leert herkennen.

Het Slachtoffer is machteloos, vaak verongelijkt en neemt een afhankelijke positie in, waarin hij te weinig verantwoordelijkheid pakt.

De Aanklager is vooral kritisch, boos en verbitterd. Hij wil zijn gelijk halen, ten koste van anderen.

De Redder helpt gevraagd of ongevraagd! Hij weet wat goed is voor de ander en houdt op die manier de ander klein.

De bovengenoemde posities kunnen ook wisselen: als je als Redder ongevraagd hup biedt en je krijgt hiervoor geen waardering, dan kan je in de rol van Aanklager komen, etc.

Als leidinggevende is het prettig om deze patronen bij medewerkers te herkennen. Vaak is dit de brn van een vervelende sfeer in een team. Vervolgens kan je er actie op ondernemen. Want bij gedrag in deze drie rollen, wordt geen of onvoldoende verantwoordelijkheid genomen. Wijs je medewerker erop en streef samen naar volwassen gedrag. Gedrag dat constructief is, kenmerkt zich door:

  • Geen ongevraagde hulp geven (heb je een goed idee, opper het dan en laat de verantwoordelijkheid pakken door degene bij wie het hoort)
  • Vraag om wat je nodig hebt (praat in behoeftes in plaats van in verwijten)
  • Geef duidelijk je grenzen aan (je bent oké, ook al zeg je nee; denk eventueel mee aan een alternatieve oplossing)